حسین نظری //استاد حسین علیزاده
حسین علیزاده (زادهٔ ۱ شهریور ۱۳۳۰ تهران) ردیف‌دان، آهنگساز، پژوهش‌گر و نوازنده تار و سه‌تار ایرانی و نامزد دریافت ۳ جایزه گرمی است.
وی از چهره‌های تحسین‌شده موسیقی فیلم در ایران به شمار می‌آید و آثاری چون دلشدگان (۱۳۷۰)، گبه (۱۳۷۴)، زشت و زیبا(۱۳۷۷)، زمانی برای مستی اسب‌ها (۱۳۷۸)، لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند (۱۳۸۶)، آواز گنجشک‌ها (۱۳۸۷) و ملکه (۱۳۹۰) از ساخته‌های اوست. .[۱] وی با کسب ۴ سیمرغ بلورین برای فیلم‌های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشک‌ها و ملکه، مشترکاً به همراه مجید انتظامی برنده بیش‌ترین سیمرغ بلورین در بخش بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر می‌باشد.[۲]
محتویات
[نهفتن]زندگی‌نامه[ویرایش]
علیزاده سال ۱۳۳۰ در منطقه سید نصر الدین بازار تهران[۳] از پدری اهل ارومیه و مادری اهل تهران متولد شد.[۴] پس از تحصیل در هنرستان موسیقی به دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت و هم‌زمان در مرکز حفظ و اشاعهٔ موسیقی به یادگیری و اجرای کنسرت پرداخت. او نزد هوشنگ ظریف، حبیب‌الله صالحی، محمود کریمی، علی اکبر شهنازی، داریوش صفوت، نورعلی برومند، سعید هرمزی، یوسف فروتن و عبدالله دوامی موسیقی آموخته‌است[۵] و در سال‌های آغازین دههٔ ۱۳۶۰ خورشیدی در دانشگاه آزاد برلین نیز تحصیل کرده‌است.[۶]
علیزاده در سال ۱۳۴۷ عضو ارکستر رودکی بود. دو کنسرت او در جشن هنر شیراز آغاز راه او به عنوان یکی از وزنه‌های موسیقی ایرانی بود. او با عضویت در کانون چاووش همراه با دیگر استادان موسیقی ایران از جمله محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان آثار جاودانه‌ای در موسیقی ایران به نام مجموعه آلبوم‌های چاووش اجرا کرد و نیز با آموزش به هنرجویان موسیقی تأثیر مهمی در تربیت موسیقی‌دانان و نوازندگان پس از انقلاب گذاشت. علیزاده در اوایل دههٔ هفتاد ریاست هنرستان موسیقی را بر عهده داشت.
وی تا سال ۱۳۸۴ با محمدرضا شجریان در قالب گروهی چهار نفره همراه با کیهان کلهر و همایون شجریان به برگزاری کنسرت و اجرای برنامه در کشورهای مختلف مشغول بود.
حسین علیزاده دارای دو فرزند به نامهای صبا (نوازندهٔ کمانچه) و نیما (نوازندهٔ رباب و تار) است که هم اکنون در گروه هم‌آوایان زیر نظر علیزاده فعالیت دارند.
جوایز[ویرایش]
حسین علیزاده تا به حال سه بار برای آلبوم‌های فریاد، بی تو به سر نمی‌شود و به تماشای آب‌های سپید نامزد جایزه گرمی در بخش «بهترین آلبوم سنتی جهان» شده‌است.[۷] جوایز گرمی معتبرترین جایزه صنعت ضبط و پخش موسیقی در آمریکا محسوب می‌شوند.[۸]
- حسین علیزاده چهار بار جایزه بهترین موسیقی فیلم را از جشنواره فیلم فجر برای فیلم‌های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشک‌ها و ملکه بدست آورده است.
- دریافت جایزه بهترین موسیقی متن برای فیلم آسمان زرد کم عمق در جشن انجمن منتقدان سینمای ایران در سال 1392.[۹]
- وی در هفتم آذر ۱۳۹۳، در نامهای، بدون ذکر دلیل روشن، از دریافت «نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه» اعلام انصراف کرد و نوشت که «خود را بی‌نیاز از دریافت هر نشانی» می‌داند. علیزاده در عین حال گفته است که «هدیه ملت بافرهنگ فرانسه» را «ارج می‌نهیم». او در نامه خود گفت: «اگر سفیر سیاسی و فرهنگی کشور فرانسه هدیه ملت بافرهنگ فرانسه را به سینه هنرمندان بزرگ ما نصب می‌کند، آن را ارج می‌نهیم و ما نیز ستایش می‌کنیم ستارگان پرافتخار تاریخ خود را.» علیزاده با این حال با لحنی انتقادآمیز اضافه کرد که «شاید اگر در دیار ما توجه و درک از هنر والای موسیقی نزد مسئولان می‌بود، یک هدیه و عنوان غیرخودی این همه انعکاس نداشت. وقتی در فضای هنری نور کافی نباشد، چراغی کوچک خورشید می‌شود». او در پایان‌نامه خود نوشت: «ضمن قدردانی از مسئولان کشور و سفارت فرانسه، به احترام مردم هنرپرور و هنردوست ایران، به نام حسین علیزاده قناعت کرده، تا آخر عمر به آن پیشوند یا پسوندی نخواهم افزود.» حسین علیزاده در نامه خود دلیل روشنی برای این اقدام ذکر نکرد.[۱۰][۱۱]
آثار[ویرایش]
| آلبوم‌ها | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| نام آلبوم | سال انتشار | آهنگساز | نوازنده | خواننده | ناشر | توضیحات |
| واریاسون‌های کردی، ارکسترال | - |  | | |||
| عصیان، ارکسترال | - | | | |||
| سواران دشت امید | ۱۳۵۶ | | | بیژن کامکار، شهرام ناظری | ||
| حصار | ۱۳۵۶ | | | قطعه موسیقی | ||
| دستگاه نوا | | | پریسا | |||
| ماهور | | | پریسا | |||
| کنسرت همایون | - | | | ماهور | دونوازی ابداعی با سه‌تار و تنبک مجید خلج | |
| راست پنجگاه | - | | | ماهور | دونوازی ابداعی با تار و تنبک مجید خلج | |
| نوا | - | | | ماهور | دونوازی با تار و تنبک مجید خلج | |
| هم‌نوایی | - | | | ماهور | با همکاری ارشد طهماسبی و داریوش زرگری | |
| سرودهای آذربایجان | - | | | |||
| ماهور | ۱۳۶۱ | | | ماهور | تک نوازی با تار | |
| سه‌گاه | ۱۳۶۲ | | | ماهور | تک نوازی با تار | |
| نی‌نوا | ۱۳۶۲ | | | ماهور - کرشمه | ||
| نوروز | ۱۳۶۲ | | | شهرام ناظری | world network | |
| ترکمن | ۱۳۶۷ | | | ماهور | تک نوازی ابداعی با سه‌تار | |
| شورانگیز | ۱۳۶۷ | | | شهرام ناظری | ماهور | |
| راز و نیاز | ۱۳۶۷ | | | علی‌رضا افتخاری | ماهور | اجرا با گروه عارف |
| نوبانگ کهن | ۱۳۶۹ | | | ماهور | ||
| صبحگاهی | | | محسن کرامتی | ماهور | ||
| آوای مهر | ۱۳۷۰ | | | ماهور | ||
| پایکوبی | ۱۳۷۲ | | | ماهور | تک نوازی ابداعی با سه‌تار | |
| پریا و قصهٔ دخترای ننه دریا | | | ماهور | |||
| راز نو | ۱۳۷۵ | | | افسانه رثایی، محسن کرامتی، علی صمدپور | ماهور | |
| از اعصار (آلبوم) | ۱۳۷۸ | | | افسانه رثایی، محسن کرامتی، علی شیرازی | ماهور | |
| چهارگاه ـ بیات ترک | ۱۳۸۰ | | | ماهور | با همکاری حسین عمومی و محمد قوی‌حلم | |
| هجرانی | ۱۳۸۰ | | | ماهور | ||
| پرنده‌ها | | | هما نیکنام | و تنبک مجید خلج | ||
| ساز نو | | | افسانه رثایی | و تنبک مجید خلج | ||
| مادران زمین | | | هما نیکنام، افسانه جهانگیری، پروین نمازی | تنبک مجید خلج | ||
| زمستان است | ۱۳۸۰ | | | محمدرضا شجریان | دل آواز | |
| بی‌تو بسر نمی‌شود | ۱۳۸۱ | | | محمدرضا شجریان | دل آواز | |
| سلانه | ۱۳۸۱ | | | ماهور | ||
| فریاد | ۱۳۸۳ | | | محمدرضا شجریان | دل آواز | |
| به تماشای آب‌های سپید | ۱۳۸۲ | | | افسانه رثایی | هرمس | با همکاری جیوان گاسپاریان- نامزد دریافت جایزه گرمی برای بهترین موسیقی سنتی جهان شد.[۱۲] |
| ساز خاموش | ۱۳۸۶ | | | محمدرضا شجریان | دل آواز | |
| سرود مهر | ۱۳۸۶ | | | محمدرضا شجریان | دل آواز | |
| سرود گل | ۱۳۸۶ | | | افسانه رثایی | تنبک مجید خلج | |
| آن و آن | ۱۳۸۷ | | | هرمس | دو نوازی سه‌تار و تنبک با پژمان حدادی | |
| ماه و مه | ۱۳۸۸ | | | هرمس | تکنوازی ساز شورانگیز | |
| من اگر پرنده بودم | ۱۳۸۸ | | | راحله برزگری (رها) | انتشارت کالیفرنیا، آمریکا | گروه‌نوازی، تصنیف و آواز به همراه گروه هم‌آوایان |
| نوای نور | ۱۳۸۸ | | | آوای خورشید در ایران و شرکت باموزیک در اروپا | دونوازی شورانگیز و تنبک مجید خلج | |
| باده تویی | ۱۳۹۲ | | | نغمه حصار | به‌همراه گروه هم‌آوایان | |
| سربداران | ۱۳۹۲ | فرهاد فخرالدینی | | بیژن کامکار | استودیو صبا | موسیقی متن مجموعه تلویزیونی سربداران |
| کنسرت باده تویی | اردیبهشت ۱۳۹۳ | | | به‌همراه گروه هم‌آوایان، آلبوم تصویری (ضبط کنسرت) مربوط به اجرای زنده آلبوم باده تویی | ||
| عشقیم گل | 1394 | تکخوان محمد معتمدی | به همراه گروه هم آوایان | |||
موسیقی فیلم[ویرایش]
| موسیقی متن فیلم و سریال | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| نام فیلم/آلبوم | سال | آهنگساز | نوازنده | خواننده | ناشر | توضیحات |
| چوپانان کویر | ۱۳۵۹ | | | |||
| میراث کهن | | | ماهور | |||
| از اعصار | | | ماهور | |||
| دلشدگان | ۱۳۷۰ | | | محمدرضا شجریان | دل آواز | |
| گبه | ۱۳۷۴ | | | ماهور | برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر | |
| ابر و آفتاب | ۱۳۷۵ | | | |||
| مدرسه‌ای که باد برد | ۱۳۷۶ | | | |||
| ایران سرای من است | ۱۳۷۷ | | | ماهور | ||
| زشت و زیبا | ۱۳۷۷ | | | ماهور | برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر | |
| دختران خورشید | ۱۳۷۸ | | | |||
| عشق طاهر | ۱۳۷۸ | | ||||
| ابجد | ۱۳۸۱ | | | |||
| قلمرو بهشت | | بخشی از موسیقی متن پادشاهی بهشت، اثر ریدلی اسکات، ۲۰۰۵ | ||||
| لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند | ۱۳۸۶ | | | ماهور | ||
| سریال تلویزیونی زیر تیغ | | | ماهور | |||
| نیوه‌مانگ | ۱۳۸۶ | | | |||
| آواز گنجشک‌ها | ۱۳۸۷ | | | هرمس | برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر | |
| در آن سوی | ۱۳۸۸ | | | آوای خورشید | موسیقی متن فیلم مستند همه مادران من | |
| ملکه | ۱۳۹۰ | | | برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر | ||
| در چشم باد | ۱۳۹۱ | | | مجموعه تلویزیونی | ||
| آسمان زرد کم عمق | ۱۳۹۱ | | | |||
کتاب‌ها[ویرایش]
- ده قطعه برای تار ۱
- ده قطعه برای تار ۲
- ده قطعه برای تار ۳
- ده قطعه برای تار ۴
- آموزش سه‌تار، دوره مقدماتی
- آموزش تار و سه‌تار، دوره متوسطه
- ردیف مقدماتی تار و سه‌تار (کتاب سوم هنرستان)
- بوسه‌های باران تصنیف‌های حسین علیزاده، انتشارات ماهور، ۱۳۸۴، بازنویسی و نت‌نگاری: علی صمدپور[۱۳]
ابتکارها[ویرایش]
سلانه سازی است که زیر نظر علیزاده توسط سیامک افشاری ساخته شده‌است و صدایی شبیه عود و تار دارد. ابداع مقام داد و بیداد که از ترکیب گوشهٔ داد از دستگاه ماهور و گوشهٔ بیداد از دستگاه همایون است، از دیگر ابتکارهای حسین علیزاده است.[۱۴]
آموزش[ویرایش]
علیزاده در سال ۱۳۹۰ فعالیت‌های آموزشی خود را با عنوان «مکتب علیزاده» از سر گرفت و برای این منظور وبسایتی با همین عنوان را راه‌اندازی و این وبسایت را، تنها وبسایت رسمی و مورد تأیید خود معرفی کرد.[۱۵][۱۶]
