حسین نظری، ،،،،،،محمد نوری (زادهٔ ۱ دی ۱۳۰۸ در رشت – درگذشتهٔ ۹ مرداد ۱۳۸۹ در تهران) آموزگار آواز و خواننده ایرانی بود. از برترین و مشهورترین آهنگهای وی میتوان به جان مریم، کهکشان عشق[۱] سرزمین محبوب من[۲] و ایران ایران[۳] اشاره کرد.
محمد نوری ۱ دی ۱۳۰۸ در رشت زاده شد.[۴] محمد نوری فارغالتحصیل هنرستان تئاتر، زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران، و مبانی تئاتر از دانشکدهٔ علوم اجتماعی بود.[۵] دهه ۱۳۲۰ (خورشیدی) دوران آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی درمیان مردم ایران، بهویژه نسل جوان بود که بخشی را میتوان متأثر از نشر و پخش وسیعتر موسیقی علمی و آثار فولکلور کشورهای جهان از طریق رادیو و صفحات گرامافون دانست. محمد نوری در همین سالها (سنین نوجوانی) با خواندن اشعار نوینی که بر روی نغمههای روز کشورهای غربی و برخی قطعات کلاسیکِ آوازی سروده شدهبود، کار خوانندگی را آغاز کرد.[۴] ناصر حسینی، افسر موسیقیدان ارتش ایران از مشوقان محمد نوری بوده است.[۵]
نوری در کنار تحصیل در رشته ادبیات زبان انگلیسی و رشته نمایش، آواز ایرانی را نزد اسماعیل مهرتاش آموخت. پس از آن نزد استادان هنرستان عالی موسیقی، سیروس شهردار و فریدون فرزانه و مصطفی کمال پورتراب رفت و از آنها تئوری موسیقی، سلفژ و نوازندگی پیانو را فراگرفت.[۴] آواز کلاسیک را نزد اولین باغچهبان و فاخره صبا آموخته و شیوه آوازی خود را با تأثیر از استادانی چون حسین اصلانی و ناصر حسینی پیدا کرد و رفته رفته به شیوه منحصر به فرد خود دست یافت.[۶]
محمد نوری پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و پس از مدتی سکوت، فعالیت هنری خود را با آلبوم در شب سرد زمستانی همراه با فریبرز لاچینی و احمدرضا احمدی در سال ۱۳۶۸ از سر گرفت. این همکاری بعدها با آلبوم «آوازهای سرزمین خورشید» ادامه یافت.[۴]
محمد نوری طی پنج دهه بیش از سیصد قطعهٔ آوازی اجرا کرد.[۴] او همچنین به نوشتن و ترجمهٔ مقالات و سرودن اشعاری برای ترانه پرداخت. محمد نوری در سالهای پایانی عمر چند اجرا به نفع بیماران خاص داشت. وی ترانههای زیادی با تم میهنی اجرا کرد.[۶] یکی از مهمترین و معروفترین ترانههای وی، جان مریم نام دارد که آهنگ آن از ساختههای خود نوری است.
محمد نوری برنده جایزه خورشید طلایی (۵۰ سال صدای متفاوت و ماندگار) در سال ۱۳۷۸ از جشنواره مهر، و دارای مدرک درجه یک هنری از شورای عالی ارزیابی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.[۷][۸]
وی در سال ۱۳۸۵ از سوی سازمان صدا و سیما به عنوان چهرهٔ ماندگار برگزیده شد.[۷][۸][۹]
محمد نوری موسیقی را زبانی جهانی و از آنِ همه اقوام و ملتهای روی زمین میدانست و از همین رو به اقتباس و الهام از هنر کلاسیک غرب معتقد بود.[۱۰]
محمد نوری پس از سالها مبارزه با بیماری سرطان و وخامت وضعیت جسمانی در شامگاه ۹ مرداد ۱۳۸۹ در بیمارستان جم در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.[۱۱]